https://lo1.olsztyn.eu/index.php/64-aktualnopci/1085-czy-trafilibysmy-do-kortau.html#sigProIda0bea4619b
Kortau to część historii Olsztyna - niewygodnej, ale taką otrzymaliśmy w spadku.
W dawnym Olsztynie (Allenstein) istniał szpital psychiatryczny w Kortowie (Kortau). Powstał w 1886 roku. Psychiatria dopiero się wtedy rodziła jako nauka, stąd dopuszczalne były wszelkie eksperymenty. Do szpitala w Kortau mógł trafić każdy, kto nie pasował do narzuconego schematu zachowania. Każdy kto posiadał krzywdzącą etykietkę. Jeśli śmiejesz się za głośno, lubisz marzyć, masz inny pomysł na życie niż się tego od Ciebie oczekuje - uważaj, bo możesz trafić do Kortau.
Śmiertelność w szpitalu psychiatrycznym była bardzo wysoka; więcej pacjentów ginęło niż wracało do zdrowia. W czasie drugiej wojny światowej, realizując program T-4 dokonywano tam mordów eugenicznych. W nocy 21/22 stycznia 1945 roku, wobec wkraczającej Armii Czerwonej, Niemcy popędzili mogących się poruszać pacjentów (około 500 osób) w stronę dworca. Nie wiemy, co się z nimi stało. Pociąg ruszył w stronę Działdowa. Prawdopodobnie zostali rozstrzelani gdzieś po drodze.
W samym Kortau pozostało około stu pacjentów w bardzo różnym stanie. Do tego około 240 rannych żołnierzy niemieckich, którzy nie mogli się ruszać. I jeszcze okoliczna ludność dawnego Allenstein, która wierzyła, że pod znakiem czerwonego krzyża będzie bezpieczna. Wszyscy zginęli zabici przez wkraczającą Armię Czerwoną. 600 osób - tyle potwierdza ilość zwłok. Jeśli interesuje Państwa ten temat, zerknijcie do książki Stanisława Piechockiego „Czyściec zwany Kortau”.
Właśnie mija 75 lat od tamtych wydarzeń. Temu miejscu i tym ludziom, a to znaczy, że także nam, którzy tu mieszkamy, należy się uczciwa historia. Uczniowie z klasy 1c realizowali projekt dotyczący upamiętniający ofiary mordów, a jednocześnie wyrazić swój sprzeciw wobec wszelkich krzywdzących etykietek. Wkrótce dołączyli do nas inni uczniowie. Na wspólnym zdjęciu jesteśmy my, współczesny Olsztyn, bo wciąż aktualne jest pytanie: czy trafilibyśmy do Kortau?
Beata Kondraczyk, Wiesława Zielińska, Marcin Cielecki, Łukasz Jakubowski